اشاره: نوشته زیر ترجمه‌ای بود از مجموعه گفت و گو‌‌هایی چاپ شده در مجله «مووی میکر» که در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۸۴ با عنوان «پول همه چیز نیست» به چاپ رسید.
استیو جیمز (مستندساز)
- براى شروع کار منتظر نباشید تا «همه سرمایه مورد نیاز» فراهم باشد. شاید جزء همان معدود آدم‌هایى باشید که بالاخره شرایط کار با یک سرمایه هنگفت برایتان فراهم شود، اما در اکثر موارد «انتظار» یعنى اینکه «هیچ وقت کارتان را شروع نمى‌کنید» یک دوربین از جایى پیدا کنید و فیلم را کلید بزنید. مطمئن باشید بعدش سرمایه‌اش را هم پیدا مى‌کنید و مخصوصاً اگر چیزى براى ارائه به سرمایه گذا‌ها و نشان دادن به مدیران در دست داشته باشید.
- به دنبال کمک فیلمسازانى که در سیستم جاافتاده‌اند، نباشید و انتظار نداشته باشید آنها سرمایه فیلمتان را تامین کنند. چنین تقاضایى خیلى گستاخانه است. حالا اگر یک فیلمساز سخاوتمند هم پیدا شد و یکى دو تا پیشنهاد چرب و شیرین به شما کرد، ولى باز به نظر من تامین سرمایه و به دست آوردن پول مسئله‌اى است که هر مستندسازى باید، تاکید مى‌کنم باید، آن را یاد بگیرد.
- نگویید «حالا بعداً این صحنه را فیلمبردارى مى‌کنم.» اگر صحنه مهمى است همین حالا آن را ضبط کنید. نمى توانم تعداد دفعاتى که فیلمبردارى یک صحنه را به روز دیگرى موکول کرده‌ام – آن هم به این خاطر که احتمالاً بعداً در شرایط بهترى آن را فیلمبردارى خواهم کرد – برایتان بشمارم. مى‌دانم اگر این قضیه مشمول مرور زمان بشود، فیلمبردارى آن صحنه هیچ وقت انجام نمى‌شود. آدم‌ها و شرایط تغییرات ناگهانى مى‌کنند به همین دلیل اگر ایده‌اى از ذهنتان خطور کرد، بلافاصله آن را به تصویر بکشید.
- براى چیزى که مى‌خواهید آن را به فیلم برگردانید حتماً برنامه‌اى خاص و در ذهنتان از آن درک و مفهوم خاصى داشته باشید. اما در عین حال هر‌وقت که با واقعیت و مشکلات اطرافتان روبه رو شدید، برنامه را به کنارى بیندازید و خودتان را با شرایط جدید وفق دهید. کارگردان‌هاى بدون برنامه موقع فیلمبردارى دچار سردرگمى مى‌شوند و همه چیز را از دست مى‌دهند. کارگردان‌هایى هم که برنامه‌هاى سفت و سخت و خیلى منظمى دارند، وقتى با واقعیت روبه رو مى‌شوند، درمى‌یابند به هیچ کدام از خواسته هایشان نمى‌رسند. اتفاقات ناگهانى و مسائل غافلگیرکننده همان چیزهایى است که باعث مى‌شود «مستندسازى» ارزش دوچندانى داشته باشد.
- از برخوردهاى دروازه بان ها (gatekeepers) ناامید نشوید و البته در عین حال به انتقادهاى آنها توجه کنید. احتمال دارد که سرمایه‌گذا‌رها و پخش کننده‌ها دائماً شما را نادیده بگیرند یا اینکه کا‌هاى شما را رد کنند. اجازه ندهید آنها باعث دورى شما از عرصه فیلمسازى بشوند. نباید به آنها اجازه بدهید که شما را از فیلمسازى محروم کنند. (بارها و بارها این کار را انجام مى‌دهند و وقتى با موفقیت شما رو به رو مى‌شوند، ادعا مى‌کنند که واقعاً عاشق پروژه تان بوده‌اند.) معنى حرف من این نیست که شما از رد شدن توسط این و آن چیزى نمى‌آموزید. با صداقت هر چه تمام به دنبال این باشید که چرا مورد توجه آنها قرار نگرفته‌اید و حتماً این مسئله را جدى بگیرید. شاید شما دلایل آنها را نپذیرید. شما پیش خودتان مى‌گویید آنها فیلم را نفهمیدند، اما به هر حال همیشه باید بخش کوچکى از واقعیت را هم بشنوید. با‌اعتماد به‌نفس‌ترین فیلمسازها کسانى‌اند که مى‌دانند هیچ چیزى نمى‌دانند.
فیلم‌شناسی استیو جیمز:
بهشت سینمایى (+تهیه کننده و تدوینگر ۲۰۰۵)، آمریکایى هاى جدید (+تهیه کننده، تدوینگر و فیلمبردار مجموعه تلویزیونى ۲۰۰۴)، استیو (+تهیه کننده و تدوینگر ۲۰۰۲)، جو و مکس (تلویزیونى ۲۰۰۲)، افتخار موقتى (تلویزیونى ۱۹۹۹)، Prefontaine (+نویسنده فیلمنامه ۱۹۹۷)، رویاهاى مدور (+تهیه کننده، تدوینگر و نویسنده فیلمنامه ۱۹۹۴)، اهداف والا (۱۹۹۳)، و…
اوون روییزمن (مدیر فیلمبردارى)
- کارتان را یاد بگیرید
کارتان را یاد بگیرید و آن را خوب یاد بگیرید. در کار بقیه شدیداً دقت کنید و سعى کنید چیزى را از قلم نیندازید. سخت کار کنید. اگر این کار را کردید درهاى موفقیت به رویتان باز مى‌شود.
- رابطه بین کارگردان و مدیر فیلمبردارى
شبیه ازدواج بین یک زن و مرد است. براى بعضى‌ها همه چیز راحت و خوب است، بعضى‌ها هم باید کلى با هم کلنجار بروند. معمولاً حرف ما درباره دو انسان با خصوصیات محکم و قوى است که یک هدف نهایى دارند اما براى رسیدن به آن شیوه‌هاى متفاوتى را در پیش گرفته اند. این رابطه تنها با جست وجو و تلاش بسیار حاصل مى‌شود.
- تبادل بین کارگردان و مدیر فیلمبردارى باید همیشه با هم بحث کنید و دست آخر به یک نتیجه برسید.
رابطه بعضى از کارگردان‌ها با مدیران فیلمبردارى عین رانندگى در یک جاده صاف است و براى بعضى‌ها هم مثل رانندگى در یک جاده پردست انداز. اما در نهایت همه این بحث‌ها نتیجه مشخصى به دنبال دارد. محصول نهایى همان چیزى است که روى پرده مى‌بینید. انگار که زوجى بچه خودشان را پیش رو دارند و با هم مى‌گویند: «این نتیجه کار ما است!»
- فیلمبرداران این روزها
در این دوران به خاطر نیاز تلویزیون پروژه‌هاى متعددى ساخته مى‌شود. معتقدم امروزه نقش سینماگران تغییر کرده است و آنها بیشتر از آنکه دغدغه هنرى داشته باشند به فکر پول هستند.
فیلم‌شناسی اوون روییزمن :
بوسه فرانسوى (۱۹۹۵)، وایت ارپ (+بازیگر ۱۹۹۴)، گرند کانیون (۱۹۹۱)، خانواده آدامز (۱۹۹۱)، هاوانا (۱۹۹۰)، عاشق مرگتم (۱۹۹۰)، دیوونه تو (۱۹۸۵)، توتسى (۱۹۸۲)، اعتراف حقیقى (۱۹۸۱)، مرمر سیاه (۱۹۸۰)، شبکه (۱۹۷۸)، جن گیر (۱۹۷۳)، دوباره بزن سام (۱۹۷۲)، ارتباط فرانسوى (۱۹۷۱).
